Πόσο εύκολα μπορεί να βαρέσει κανόνι μια εταιρεία πλατφόρμα και γιατί οι εργαζόμενοι είμαστε, επί της ουσίας, απροστάτευτοι.
Σύντομο ιστορικό των γεγονότων.
Στις 22/02/2022 ημέρα Τρίτη, αργά το απόγευμα, ενημερωθήκαμε από συνάδελφο εργαζόμενο και μέλος του σωματείου μας, της εταιρείας ROCKET DELIVERY (πολυεθνική ουκρανικών συμφερόντων), πως η πλατφόρμα ψηφιακής διαμεσολάβησης διέκοψε τη λειτουργία της χωρίς καμία προηγούμενη προειδοποίηση των διανομέων της. Οι συνάδελφοι μέσα σε πλήρη άγνοια για το τι συμβαίνει και με την ανασφάλεια να τους κυριεύει, ένιωσαν τουλάχιστον αμήχανα καθώς η μόνη πληροφόρηση που είχαν ήταν κάποια άρθρα στο διαδίκτυο τα οποία διέρρεαν πως η εταιρεία είχε κηρύξει πτώχευση. Την επόμενη μέρα το πρωί 23/02/2022 πολλοί από τους διανομείς της εταιρείας συγκεντρώθηκαν στα γραφεία της, στην οδό Αιόλου 73, αναζητώντας πληροφόρηση, ενημέρωση και εξηγήσεις. Στα γραφεία δεν υπήρχε κανείς παρά μόνο οι υπολογιστές. Τα στελέχη και το υπόλοιπο προσωπικό ήταν, και μέχρι και σήμερα, παραμένουν άφαντοι.Άμεσα, διανομείς της ROCKET DELIVERY μαζί με μέλη του Σ.Β.Ε.Ο.Δ συλλογικά αποφασίσαμε να μην μείνουμε με τα χέρια σταυρωμένα. Έτσι,πραγματοποιήθηκε άμεση συγκέντρωση έξω από τα (κλειστά) γραφεία της εταιρείας στην Αγ. Παρασκευή και έγινε προσφυγή στο Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας ώστε οι διανομείς να προβούν σε καταγγελία για τα δεδουλευμένα τους. Ταυτόχρονα, μέλη του σωματείο έκλεισαν ραντεβού στο υπουργείο εργασίας για την υπόθεση. Μετά από όλα αυτά, η εταιρεία εμφανίστηκε και απέστειλε στους διανομείς της ένα email το οποίο ανέφερε:
“Αγαπημένε μας διανομέα, σταματήσαμε τις δραστηριότητες μας εχθές το απόγευμα. Θα επικοινωνήσουμε μαζί σου μέσα στις επόμενες 24 ώρες, αναφορικά με τα επόμενα βήματα, μόλις έχουμε όλες τις πληροφορίες που ξέρουμε πως χρειάζεσαι σε αυτό το σημείο.Σε ευχαριστούμε για την κατανόηση σου”.
Στην ουσία το e-mail δεν διευκρίνιζε τίποτα απολύτως αφήνοντας και πάλι τους συναδέλφους διανομείς στο σκοτάδι και την αγωνία.
Την Πέμπτη 24/02/2022 και ενώ είχαν περάσει οι 24 ώρες από το e-mail της εταιρείας, πραγματοποιήσαμε συγκέντρωση έξω από το υπουργείο. Στη συγκέντρωση πέρα από τους συνάδελφους της ROCKET, παραβρέθηκαν και άλλοι συνάδελφοι από άλλες εταιρείες πλατφόρμες, δείχνοντας την αλληλεγγύη τους και ενδυναμώνοντας τον αγώνα αλλά και τους διανομείς της ROCKET. Στη συνάντηση που είχαμε,ο διευθυντής εργασίας έδειξε να κατανοεί το δίκαιο των αιτημάτων μας και δεσμεύτηκε πως θα δοθεί πολιτική λύση. (Κανονίστηκε εκ νέου συνάντηση στο υπουργείο για την Τρίτη 01/03/2022. Ενώ, οι διανομείς και τα μέλη του Σ.Β.Ε.Ο.Δ, συμφωνήσαμε να βρεθούμε μια μέρα νωρίτερα, τη Δευτέρα 28/02/22 για να συζητήσουμε τις εξελίξεις).
Σε συνέχεια των παραπάνω, την Παρασκευή 25/02/22 αργά το βράδυ, οι συνάδελφοι έλαβαν μήνυμα για επαναλειτουργία της πλατφόρμας. Το μήνυμα ανέφερε:
“Αγαπημένε μας διανομέα,
Θα θέλαμε να σε ενημερώσουμε πως η τοπική ομάδα της Rocket καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια για την ομαλή συνέχιση των εργασιών. Όπως θα έχει πληροφορηθεί η ομάδα σας, η Rocket Ελλάδος είναι ανεξάρτητη νομική οντότητα και τα στελέχη της διοίκησης εργάζονται νυχθημερόν για τη διασφάλιση της ομαλότητας.
Γι’ αυτό το λόγο από αύριο Σάββατο 26 Φεβρουαρίου θα θέλαμε να είμαστε ξανά μαζί, να εξυπηρετούμε τους πελάτες μας με τον καλύτερο τρόπο, όπως άλλωστε κάναμε και όλο αυτό το διάστημα της συνεργασίας μας.
Το ωράριο λειτουργίας θα έχει κάποιες αλλαγές μέσα στο Σαββατοκύριακο. Η έναρξη των εργασιών θα γίνει από τις 3μμ και μετά , οπότε και οι ανάλογες βάρδιες θα πρέπει να είναι στο πόστο τους. Σε ευχαριστούμε για την κατανόηση σου”.
Το καθεστώς εργασίας των διανομέων
Να αναφέρουμε εδώ πως, οι εργαζόμενοι διανομείς της ROCKET DELIVERY απασχολούνται υπό δύο διαφορετικά εργασιακά καθεστώτα. Οι πρώτοι συνάδελφοι είχαν προσληφθεί μέσω της εταιρείας ενοικίασης εργαζομένων RANDSTAD, με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου. Η πολιτική της εταιρείας άλλαξε μετά τα γεγονότα της efood τον Σεπτέμβρη του 2021, με τη μεγαλειώδη απεργία και τον αγώνα των συναδέλφων που κατέκτησαν 2.016 συμβάσεις αορίστου χρόνου. Στην προσπάθειά της να εκμεταλλευτεί την πτώση της efood και να κερδίσει εντυπώσεις και πελατολόγιο, η ROCKET ανήγγειλε συμβάσεις αορίστου χρόνου για όλους. Έκτοτε, οι συνάδελφοι που έπιαναν δουλειά υπέγραφαν συμβάσεις αορίστου απευθείας με την ROCKET. Όμως,«το κακό σπυρί» εξακολουθούσε να υπάρχει. Με συνέπεια, οι συνάδελφοι που είχαν προσληφθεί πρώτοι να παραμένουν στο καθεστώς ανασφάλειας των τρίμηνων συμβάσεων, μέχρι και την ημέρα που η πλατφόρμα διέκοψε τη λειτουργία της.
Με την παύση λειτουργίας της πλατφόρμας, η RANDSTAD προέβη άμεσα σε λήξη των συμβάσεων και απολύσεις των διανομέων, με πρόσχημα την έλλειψη ενημέρωσης, για το τι μέλλει γενέσθαι, από την ROCKET. Παρότι δεν θέλουμε να είμαστε μάντεις κακών, το γεγονός ότι η εργολαβική προχώρησε άμεσα σε λήξεις των συμβάσεων θεωρούμε πως φωτογραφίζει το μέλλον της ROCKET. Τέλος, κάποιοι εργαζόμενοι πιεσμένοι από τα γεγονότα κι ενώ οι συμβάσεις τους έληγαν αργότερα, υπέγραψαν την λήξη της σύμβασης για να τους καταβληθούν τα δεδουλευμένα τους όπως και έγινε.
Υπάρχουν ευθύνες και είναι συγκεκριμένες.
Η περίπτωση της ROCKET αναδεικνύει με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο μια ακόμη πτυχή της ελεύθερης αγοράς και της “υγιούς” καπιταλιστικής ανάπτυξης που ευαγγελίζονται οι θιασώτες της. Η αντεργατική πολιτική όλων των κυβερνήσεων εκφράζεται και με νόμους που δίνουν το δικαίωμα σε εταιρείες να ιδρύονται ως μονοπρόσωπες *Ι.Κ.Ε. Ο εταιρικός τύπος της ΙΚΕ εισήχθη με το μνημονιακό νόμο 4072/2012. Για τη ίδρυση μιας ΙΚΕ δεν απαιτείται ελάχιστο ποσό αρχικού κεφαλαίου. Μια ΙΚΕ μπορεί να συσταθεί με ελάχιστο δυνατό κεφάλαιο ένα (1) ευρώ. Στις Ο.Ε. και τις Ε.Ε., οι εταίροι εγγυώνται με τη δική τους ατομική περιουσία (κινητή ή ακίνητη) για τις οικονομικές υποχρεώσεις της εταιρείας. Αντιθέτως στις Ι.Κ.Ε οι εταίροι δεν ευθύνονται με την προσωπική τους περιουσία για τα χρέη της εταιρίας. Στις Ι.Κ.Ε, για τις εταιρικές υποχρεώσεις ευθύνεται μόνο η εταιρία με την (ανύπαρκτη) περιουσία της και όχι με την περιουσία των εταίρων. Στην ουσία, ο συγκεκριμένος νόμος δίνει την δυνατότητα σε εργοδότες να κάνουν μπίζνες, να «βαράνε κανόνι» και να μην τους επιβάλλεται καμία κύρωση ενώ παράλληλα δεν προβλέπεται καμία προστασία για τους εργαζόμενους.
Στρώνει το έδαφος σε απατεώνες – επενδυτές να λειτουργούν εις βάρος των εργαζόμενων, με εταιρείες φαντάσματα, από τις οποίες οι εργαζόμενοι δεν μπορούν να διεκδικήσουν τίποτα σε περίπτωση πτώχευσης. Οι εταιρείες πλατφόρμες, που είναι ψηφιακά κατασκευάσματα, δεν χρειάζεται να προβούν σε επενδύσεις σταθερού κεφαλαίου, πέρα από ένα χώρο για την στέγαση των γραφείων τους. Την υπόλοιπη δουλειά την κάνει ο αλγόριθμος. Λειτουργώντας με το καθεστώς της μονοπρόσωπης Ι.Κ.Ε, δεν έχουν να λογοδοτήσουν σε κάποιον. Αυτό δεν είναι ανάπτυξη για όλους.Είναι το πλιάτσικο των λίγων στους πολλούς. Για του λόγου το αληθές, στην περίπτωση της Rocket, σύμφωνα με οικονομική ιστοσελίδα«ο βασικός εταίρος της εταιρείας στην Ελλάδα, που έχει τη μορφή ΙΚΕ (ΡΟΚΕΤ ΝΤΕΛΙΒΕΡΙ ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ Ι.Κ.Ε.), ο Sabin Casian Dragoman, έχει τοποθετήσει στην εταιρεία 200 ευρώ, ως αρχικό κεφάλαιο τον Σεπτέμβριο του 2021. Με βάση επίσημα στοιχεία δεν υπάρχει αύξηση κεφαλαίου και άλλες εισροές από τον βασικό μέτοχο ενώ πηγές αναφέρουν ότι και στην Ελλάδα, όπως και στις άλλες ευρωπαϊκές αγορές, το μοντέλο ανάπτυξης απαιτούσε τη συνεισφορά της ουκρανικής μητρικής. Οπότε αναμένονται περαιτέρω διευκρινίσεις για το επενδυτικό σχήμα που θα χρηματοδοτήσει τη δραστηριότητα.»
Φήμες, φύκια και μεταξωτές κορδέλες. 
Σκοπίμως, διέρρευσαν φήμες πως το κλείσιμο της εφαρμογής οφείλεται στον πόλεμο της Ουκρανίας. Ως εργαζόμενοι και ως σωματείο γνωρίζουμε καλά πως ο πόλεμος στην Ουκρανία ήταν πρόφαση.
Κι αυτό διότι σύμφωνα με δημοσιεύματα «οι περιπέτειες στις οποίες σήμερα έχει μπει η Rocket είναι αποτέλεσμα της απόφασης του βασικού της μετόχου Igor Rokhlin, με διπλή υπηκοότητα Ισραήλ και Ουκρανίας, να διακόψει τη χρηματοδότηση της αναπτυσσόμενης startup, που βρισκόταν εν τω μέσω ενός μεγάλου κύκλου επενδύσεων για την επέκταση της στην Ευρώπη.Η διακοπή της χρηματοδότηση συνέπεσε με την σύλληψη του γιου του Igor, Timur στο Ισραήλ έπειτα από την έκδοση διεθνούς εντάλματος για εμπλοκή σε ένα απ’ τα μεγαλύτερα κυκλώματα εξαπάτησης επενδυτών πανευρωπαϊκά μέσω της προώθησης χρηματοοικονομικών προϊόντων, όπως τα CFDs.Πρόκειται για μία υπόθεση κατά την οποία call centers με έδρα την Ουκρανία κατάφερναν να αποσπούν χρήματα κυρίως από μικροεπενδυτές υποσχόμενοι μεγάλες αποδόσεις, που όχι μόνο τα θύματα δεν έβλεπαν αλλά έχαναν και τα λεφτά τους. Σύμφωνα μάλιστα με ουκρανικά δημοσιεύματα εκτιμάται ότι το κύκλωμα αποσπούσε κάθε μήνα 10 εκατ. ευρώ από θύματα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες!Για την υπόθεση έχουν γίνει αρκετές συλλήψεις καισύμφωνα πάλι με τα δημοσιεύματα, ο Timur είχε μεταβιβάσει το σύνολο των μετοχών της Rocket Delivery στον πατέρα του.Για το εάν η χρηματοδότηση της Rocket και των φιλόδοξων σχεδίων επέκτασης της συνδέονται με τα κεφάλαια τυχόν παράνομων δραστηριοτήτων της οικογένειας είναι κάτι που εξετάζεται απ’ τις ουκρανικές Αρχές.»
Έχοντας υπόψιν τα παραπάνω δεδομένα οι δηλώσεις του υπουργού εργασίας Κ. Χατζηδάκη το Σεπτέμβρη του 2021, με αφορμή το αντεργατικό νομοσχέδιο 4808/2022, προκαλούν την κοινή λογική.Ο Υπουργός είχε δηλώσει τα εξής: «Ενώ συνεχίζεται η συζήτηση για τις συνεργατικές πλατφόρμες, μόλις χθες μια διεθνής αλυσίδα διανομής φαγητού, που το καλοκαίρι ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στην Ελλάδα, ανακοίνωσε ότι μέχρι το τέλος του 2021 θα δημιουργήσει στην πατρίδα μας μέχρι 500 νέες θέσεις εργασίας. […] Και οι εργαζόμενοι – ιδιαίτερα των ντελίβερι- έχουν ένα νόμο να τους προστατεύει περισσότερο από τους προηγούμενους , τους δίνει νέα δικαιώματα και τους στηρίζει πιο αποτελεσματικά απέναντι σε εργοδοτικές αυθαιρεσίες. Αυτή είναι η πραγματικότητα…».
Σε λιγότερο από 6 μήνες οι δηλώσεις αποδείχθηκαν αναληθείς. Άραγε ο Κ. Χατζηδάκης δεν γνώριζε τους κινδύνους που κρύβονται πίσω από, τις επί της ουσίας αχυρένιες, Ι.Κ.Ε όταν διατυμπάνιζε τις 500 θέσεις εργασίας μέχρι το τέλος του 2021; Γνώριζε πολύ καλά.Όμως επένδυε και συνεχίζει να επενδύει στις χάντρες και τα καθρεφτάκια μιας ασύδοτης ελεύθερης αγοράς. Ο ν.4808/2022, ανάμεσα στα άλλα βαφτίζει την μισθωτή εργασία στις εταιρείες πλατφόρμες ως «συνεργασία» και τους εργαζόμενους επιχειρηματίες. Αυτή την λαθροχειρία του νόμου, πήγε να υπερασπιστεί ο υπουργός, πουλώντας μας φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Δεν ψαρώσαμε τότε, αλλά ούτε και τώρα.Για το κανόνι της ROCKET DELIVERY υπάρχουν πολιτικές ευθύνες, που πρέπει να αναληφθούν και οι εργαζόμενοι να βρουν το δίκιο τους.
Οι εργαζόμενοι δεν είμαστε αναλώσιμοι.
Από το Σάββατο 26 Φλεβάρη οι συνάδελφοι με συμβάσεις εργασίας αορίστου στην ROCKET έχουν ξεκινήσει εργασία. Με περίσσιο θράσος και μηδενική ενσυναίσθηση, χωρίς εξηγήσεις ή οποιεσδήποτε εγγυήσεις εκ μέρους της εταιρείας, οι διανομείς κλήθηκαν και πάλι να βγούνε στο δρόμο. Είναι προφανές πως τα γεγονότα, αλλά και η διαχείρισή τους, από την πλευρά της εταιρείας, έχουν προκαλέσει τεράστια ερωτηματικά και ανασφάλεια στο σύνολο των συναδέλφων. Οι συνάδελφοι βρίσκονται στο δρόμο, με επιπλέον φόρτο εργασίας (λόγω των απολύσεων των διανομέων της RANDSTAD) με τις σκέψεις κουβάρι για το αβέβαιο μέλλον τους; Θα συνεχίσει να υπάρχει η εταιρεία; Θα αποζημιωθούν για τα δεδουλευμένα τους; Θα ξανακερδίσει η εταιρεία την εμπιστοσύνη των εργαζομένων; Θα εργάζονται αύριο; Αυτά τα ερωτήματα κάνουν βασανιστική και άκρως επικίνδυνη την βάρδια στο δρόμο.
Είναι δεδομένο πως η εταιρεία έχει δεχτεί ένα ισχυρό πλήγμα. Μετά την ξαφνική και αδικαιολόγητη παύση της πλατφόρμας είναι ξεκάθαρο πως έχει χάσει ένα σημαντικό μέρος αν όχι το σύνολο της αξιοπιστίας της στην αγορά, στους πελάτες της.
Σε κάθε περίπτωση το τίμημα καλούνται να το πληρώσουν οι συνάδελφοι διανομείς, που κρατούνται όμηροι από μια εταιρεία που λειτουργεί σπασμωδικά. Μια εταιρεία που κλείνει ξαφνικά την εφαρμογή, δεν δίνει καμία πειστική εξήγηση, πετάει το σύνολο των εργαζομένων στο δρόμο, εξαφανίζεται εν μια νυκτί, δεν απαντάει στα τηλέφωνα και μετά την σιωπή της, στέλνει μηνύματά στους εργαζόμενους για την επαναλειτουργία της.
Και είναι πραγματικά απάνθρωπο, την στιγμή που καθημερινά παίζουμε την ζωή μας κορόνα γράμματα στο δρόμο αντιμέτωποι με ακραίες καιρικές συνθήκες και την επικινδυνότητα του επαγγέλματος, να καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, για λίγα ψίχουλα, την αβεβαιότητα της επόμενης μέρας από πλατφόρμες φαντάσματα και τις σύγχρονες δουλεμπορικές των τρίμηνων συμβάσεων.
Οι υποσχέσεις της ROCKETγια συμβάσεις αορίστου χρόνου αποδείχτηκαν φύκια για μεταξωτές κορδέλες όπως άλλωστε και η ίδια η εταιρεία. Να σημειωθεί πως όλο το προηγούμενο διάστημα, πολλές από τις τρίμηνες συμβάσεις που έληγαν, η ROCKET δεν τις ανανέωνε σε αορίστου χρόνου όπως είχε πανηγυρικά προαναγγείλει όταν πίστευε πως θα της απέφερε μερίδιο της αγοράς της κατακρημνιζόμενης efood.
Πέρα την κακή ψυχολογία που προκαλούν όλα αυτά τα ερωτήματα, ο κίνδυνος του εργατικού ατυχήματος/ δυστυχήματος αυξάνεται κατά πολύ. Οι επαγγελματίες οδηγοί δικύκλου παίζουμε καθημερινά το κεφάλι μας στο δρόμο, πόσο μάλλον όταν οι εργοδότες μας φέρονται ως αναλώσιμα εξαρτήματα μια μηχανής που παράγει κέρδος.
Οι ραγδαίες εξελίξεις των τελευταίων ημερών έφεραν τους εργαζόμενους της ROCKET σε επαφή. Συναντιούνται, οργανώνονται, διεκδικούν, δρουν συλλογικά, με την εμπειρία και τα μέλη του Σ.Β.Ε.Ο.Δ στο πλάι τους. Για ακόμη μια φορά αποδείχτηκε πως οι εργαζόμενοι ξέρουμε να μετατρέπουμε τη συλλογική μας δύναμη σε αγώνα.
ΞΕΚΑΘΑΡΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΑΟΡΙΣΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ/ΕΣ ΣΤΗ ROCKET
ΔΕΝ ΕΙΜΑΣΤΕ ΑΝΑΛΩΣΙΜΟΙ/ΕΣ.
ΝΑ ΚΑΤΑΡΓΗΘΕΙ Ο ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΟΣ ΝΟΜΟΣ 4072/2012 ΓΙΑ ΤΙΣ ΙΚΕ ΠΟΥ ΑΦΗΝΕΙ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥΣ ΕΚΘΕΤΟΥΣ ΣΤΗΝ ΕΡΓΟΔΟΤΙΚΗ ΑΣΥΔΟΣΙΑ.
ΝΑ ΔΟΘΕΙ ΤΕΛΟΣ ΣΤΗΝ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑΚΗ ΟΜΗΡΙΑ ΤΩΝ ΣΥΝΑΔΕΛΦΩΝ/ΙΣΣΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΣΤΗΝ ROCKET.
Πρωτοβάθμιο Ομοιοεπαγγελματικό Σωματείο «Συνέλευση Βάσης Εργαζομένων Οδηγών Δικύκλου» για courier/ταχυμεταφορείς, delivery/ταχυδιανομείς και υπαλλήλους εξωτερικών εργασιών με δίκυκλο.
Μάρτης 2022.
