Το Μάη του 2023 λάβαμε διαδικτυακή επιστολή από την Περιφέρεια Αττικής που μας προειδοποιούσε για επιβολή προστίμων λόγω αφίσας και καρτολίνας που είχαμε εκδώσει για την οργάνωση της φετινής πρωτομαγιάτικης (1η Μαη 2023) απεργίας. Την ίδια επιστολή έλαβαν εκτός από εμάς πολιτικά κόμματα, συνδικαλιστικοί φορείς, αλλά και διοργανωτές εμπορικών δραστηριοτήτων (μαγαζιά, εμπορικά φεστιβάλ κ.α). Ακολουθεί η τοποθέτηση της Συνέλευσης Βάσης Εργαζομένων Οδηγών Δικύκλου.
Το σχετικό έγγραφο εδώ
Οι δρόμοι έχουν τη δική τους ιστορία….
«Werfreidarfdenken, denketwohl»
«αν κανείς έχει τη δυνατότητα να συλλογάται ελεύθερα, συλλογάται καλά». Χάλερ, 1734
Και όποιος εκφράζει προφορικά, γραπτά και εκθέτει αυτούς τους συλλογισμούς του δημόσια χωρίς οικονομικό ή προσωπικό όφελος… κάνει ακόμα καλύτερα για εμάς!!
Η περιφέρεια επικαλούμενη το νόμο 4954/22 επιχειρεί τον εκφοβισμό της συνδικαλιστικής έκφρασης του σωματείου μας. Συνεχίζοντας την προσπάθεια για φίμωση και λογοκρισία των ιδεών και των σκέψεων πολιτών και οργανισμών, από μεριάς του κράτους και των ισχυρών του κεφαλαίου. Με μανδύα την περιβαλλοντική ευαισθησία και Δούρειο Ίππο την δήθεν προστασία των οδηγών στους οδικούς άξονες. Κατατάσσει δε τις αφίσες και τις καρτολίνες, τον ακηδεμόνευτο μη κομματικό συνδικαλιστικό λόγο του ΣΒΕΟΔ, το ίδιο με τις διαφημίσεις και τις εμπορικές αναρτήσεις!!
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Γέννηση της αφίσας – Ιστορική αναδρομή:
Η αφίσα γεννήθηκε σαν ιδέα στην Γαλλία στις αρχές του 1800. Η λατινική λέξη affixus που σημαίνει επικολλημένο -συνδεδεμένο, θα δώσει το όνομα της για πάντα στα επικολλημένα κομμάτια χαρτιού στους τοίχους καφενείων, δημοσίων χώρων και δρόμων, ιδιωτικών δωματίων και αιθουσών τέχνης. Στον τόπο μας φτάνει πρώτα στα Επτάνησα και η πρώτη πολιτική αφίσα εμφανίστηκε το 1850 από τους επτανήσιους Ριζοσπάστες. Έκτοτε είναι άμεσα συνδεδεμένη με την πολιτική ιστορία του λαού. Φυσικά για δεκαετίες υπήρξε και κυρίαρχο μέσο διαφήμισης για εμπορική χρήση. Είναι όμως γεγονός, ότι στη χώρα μας, η αφίσα εισήλθε ως μέσω διάδοσης πολιτικών, κοινωνικών ή εθνικών ιδεών και δευτερευόντως για εμπορική χρήση.
Αποτέλεσε και αποτελεί το οικονομικότερο μέσο προπαγάνδισης ιδεών. Το πιο εύκολο και άμεσο μέσο, όπου ο κάθε άνθρωπος μπορεί απλά με ένα κομμάτι χαρτί και λίγα λίτρα κόλλας να εκφράσει, να επικοινωνήσει και να διαδώσει τις σκέψεις και τον λόγο του. Αυτό και μόνο έκανε και κάνει την αφίσα ένα από τα πιο αποτελεσματικά και ισχυρά προπαγανδιστικά όπλα πολιτών, φοιτητικών συλλόγων, συνδικαλιστικών οργανώσεων και σωματείων, καλλιτεχνικών κινημάτων αλλά και πολιτικών κομμάτων. Η έννοια, η ιδέα της αφίσας και η πράξη της αφισοκόλλησης είναι συνδεδεμένη με την ελευθερία λόγου και έκφρασης, με την προσπάθεια για πρόοδο και βελτίωσης των συνθηκών ζωής του εργαζόμενου λαού, με τον ευρύτερο αγώνα για μια «άλλη κοινωνία».
Την περίοδο της Ναζιστικής κατοχής (1940-1944), την περίοδο της αντιδικτατορικής δράσης ενάντια στην επταετή Χούντα (1967-1974) οι νέοι, οι φοιτητές, οι εργάτες, ο αγωνιζόμενος λαός, μέσω της αφισοκόλλησης δήλωσε την αντίσταση του και την δίψα του για ελευθερία. Η ποινή για μια αφισοκόλληση μπορούσε να κοστίζει ακόμη και την ίδια την ζωή τους. Η έννοια της αφίσας και η πράξη της αφισοκόλλησης, για την κοινωνία που αντιστέκεται, αποτελεί μια συλλογική πράξη αγώνα, μια κατάθεση ιδεών και αντιπρότασης με πολλούς αποδέκτες. Ένα μήνυμα άλλοτε προς διάφορα κομμάτια της κοινωνίας, σε άλλες κοινωνικές ομάδες και άλλοτε διαμαρτυρία ή εναντίωση στις κυβερνήσεις και τις αποφάσεις τους.
Σίγουρα, λοιπόν, αυτό που προκαλεί η αφίσα στους περαστικούς αναγνώστες, στην κοινωνία, στους κυβερνώντες είναι κάτι ακόμα πολύ δυνατό. Γι’ αυτό τον λόγο ακόμα και στην ψηφιακή εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η αφίσα χρησιμοποιείται ευρέως ως μέσο διακίνησης και προπαγάνδισης ιδεών, απόψεων και γεγονότων που σκοπίμως αποκρύπτονται ή διαστρεβλώνονται από τον κυρίαρχο «δημόσιο» λόγο.
Για άλλη μια φορά ο συνδικαλισμός βάσης στο στόχαστρο
Το Μάη του 2023 λάβαμε διαδικτυακή επιστολή από την περιφέρεια Αττικής που μας προειδοποιούσε για επιβολή προστίμων λόγω αφίσας και καρτολίνας που είχαμε εκδώσει για την οργάνωση της φετινής πρωτομαγιάτικης (1η Μαη 2023) απεργίας. Την ίδια επιστολή έλαβαν εκτός από εμάς πολιτικά κόμματα, συνδικαλιστικοί φορείς, αλλά και διοργανωτές εμπορικών δραστηριοτήτων (μαγαζιά, εμπορικά φεστιβάλ κ.α).
Στην εποχή των ελεγχόμενων και καλοταϊσμένων με δημόσιο χρήμα, Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, η πρόσβαση είναι ανύπαρκτη και κυριαρχεί η διαστρέβλωση και η παραπληροφόρηση. Η αφίσα κατοχυρώνει την αυτονομία, την ανεξαρτησία και την ελευθερία του συνδικαλιστικού μας λόγου, την αδιαμεσολάβητη δυνατότητα να λέμε αυτά που θέλουμε χωρίς λογοκρισία και περικοπές. Η διασπορά του λόγου μας δεν εξαρτιέται από τις μικροπολιτικές των καναλαρχών ή τις ανάγκες ενός ρεπορτάζ. Η αφίσα εξασφαλίζει πως οι δημόσιες παρεμβάσεις γίνονται στο χρόνο που κρίνουμε εμείς και όχι για τις ανάγκες του κάθε συστημικού δημοσιογράφου να γεμίσει την εκπομπή του.
Η Περιφέρεια Αττικής, οι Δήμοι και το κράτος τεχνηέντως τζουβαλιάζουν και εξισώνουν την αφίσα για εμπορικούς σκοπούς (διαφήμιση) με την αφίσα για πολιτικούς/ συνδικαλιστικούς και κοινωνικούς σκοπούς ώστε στη συνέχεια να βαφτίζουν ρύπους (αφισορύπανση) την διάδοση ιδεών. Αυτές είναι λογικές ολοκληρωτικών καθεστώτων, που στοχεύουν στην απαξίωση, στη φίμωση και την οικονομική εξόντωση των σωματείων και όσων αντιστέκονται. Ακόμα, με την επιβολή προστίμου, αναδεικνύεται το μέγεθος της υποκρισίας, αφού επιβάλλονται «ανάλογα με τον βαθμό διακινδύνευσης της ασφάλειας των χρηστών, σύμφωνα με τον ΚΟΚ.», δηλαδή για την προστασία των οδηγών. Αναρωτιόμαστε εμείς, ο καθημερινός βομβαρδισμός από τις πανταχού παρούσες και πάσης φύσεως διαφημιστικές «παρεμβάσεις» στην πόλη, (στάσεις, ΜΜΜ, φανάρια, φωτεινές επιγραφές κ.α) δεν μας αποσπούν την προσοχή και κάνουν επικίνδυνη την οδήγηση; Τα προβλήματα του οδικού δικτύου ( λακκούβες, ολισθηρά οδοστρώματα, σαμαράκια, ελλιπής ή κακός φωτισμός κ.α) δεν ευθύνονται για δεκάδες τροχαία ατυχήματα; Ας δηλώσει ρητά η Περιφέρεια Αττικής πως οι διαφημίσεις που αποδίδουν οικονομικό όφελος είναι για αυτούς αποδεκτές. Με πρόσχημα την οδική ασφάλεια και την ρύπανση, η Περιφέρεια Αττικής και οι Δήμοι επιχειρούν να μας στερήσουν το δικαίωμα στην ελευθερία του λόγου, την ανεξαρτησία και την αυτονομία μας. Για την Περιφέρεια, την Κυβέρνηση και γενικότερα την εξουσία, οτιδήποτε δεν προσφέρει και οικονομικό όφελος, οτιδήποτε ενοχλεί και πάει κόντρα στο κυρίαρχο αφήγημα, πρέπει να καταστέλλεται και να μην υφίσταται.
Το ΣΒΕΟΔ, όμως, με τις αφίσες και τις καρτολίνες μας, προπαγανδίζουμε τα συνδικαλιστικά προτάγματα μας και τιςθέσεις ενός μαχητικού, ανεξάρτητου και αυτοχρηματοδοτουμενου σωματείου. Ενημερώνουμε τους εργαζόμενους οδηγούς δικύκλου για τα δικαιώματά μας. Στηλιτεύουμε την υποδηλωμένη και αδήλωτη εργασία, αναδεικνύουμε εργοδοτικές αυθαιρεσίες, σπάμε την σιωπή για τα εργατικά ατυχήματα/ δυστυχήματα και τιμάμε την μνήμη των νεκρών συναδέλφων. Η έκδοση μιας αφίσας- καρτολίνας και η τοποθέτησή τους στους δρόμους και τις πιάτσες της Αθήνας, αποτελεί μια επίπονη διαδικασία. Διαδικασία χωρίς κανένα οικονομικό όφελος ή υλικό συμφέρον για το σωματείο μας, αντίθετα βάζουμε χρήματα από τις τσέπες μας και αφιερώνουμε τον ελεύθερο μας χρόνο για να ενημερώσουμε όσο το δυνατόν περισσότερους εργαζόμενους. Το ΣΒΕΟΔ, μέσα και από τις αφίσες, έκανε το επάγγελμα και τα προβλήματά του ορατά στην κοινωνία και δημιούργησε τις προϋποθέσεις για συλλογική οργάνωση, περιορισμό και εξάλειψη της στυγνής εκμετάλλευσης. Για το σωματείο η αφίσα αποτελεί ένα ταπεινό μα ανεξάρτητο και αυτόνομο μέσο αγώνα. Υπερασπιζόμαστε το δικαίωμα μας στην ελευθερία λόγου και την ελεύθερη διακίνηση ιδεών, εχθές σήμερα και αύριο.
Ο δρόμος έχει την δική του Ιστορία και το σωματείο δεν θα αλλάξει δρόμο.
Παράρτημα
«[…] Οι αφίσες συνιστούν μορφή τύπου, τόσο κατά το άρθρο 14 παρ. 1 και 2 του Συντάγματος, όσο και κατά το άρθρο 1 ΑΝ 1092/1938. Έχουν την ίδια με τον Τύπο σημασία για την κοινωνία και την Δημοκρατία σε ορισμένες δε περιπτώσεις αυξημένη, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ, Άρθρο 21.»
[…] «Έκφανση της ελευθερίας αυτής και βασικότερη μορφή εφαρμογής της ως προς τις αφίσες είναι η αφισοκόλληση, δηλαδή η τοιχοκόλληση των αφισών σε δημόσιο χώρο ή σε χώρο προσιτό στο κοινό.Είναι αυτονόητο ότι η ελευθερία της αφισοκόλλησης, είναι απαραίτητη για την εν γένει ελευθερία των αφισών, χωρίς την οποία η τελευταία δεν έχει νόημα. Κάθε φορά που η εκτελεστική εξουσία ήθελε να απαγορεύσει αυτή τη μέθοδο έκφρασης ιδεών, μεθόδευε την απαγόρευση μέσω εισαγωγής περιορισμών ή απαγορεύσεων στην αφισοκόλληση.
Έτσι διάταξη νόμου που περιορίζει το δικαίωμα της αφισοκόλλησης είναι αντισυνταγματική και ανίσχυρη, εκτός αν κινείται στα πλαίσια που ορίζει το σύνταγμα ιδίως ως προς την προστασία των δικαιωμάτων των άλλων. Δικαιώματα των άλλων που συνήθως βλάπτονται από την αφισοκόλληση είναι η ιδιοκτησία (άρθρο 17.1 τουΣυνταγ.) και η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος (άρθ.24.1Σ)».
ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟ∆ΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ, ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΙΚΗΣ
ΜΑΘΗΜΑ: ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΑ ∆ΙΚΑΙΩΜΑΤΑ
«ΑΦΙΣΕΣ ΚΑΙ ΑΦΙΣΟΚΟΛΛΗΣΗ: ΜΙΑ Ι∆ΙΑΙΤΕΡΗ ΠΤΥΧΗ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΟΥ ΤΥΠΟΥ»
